دستورالعمل نمونه گیری جهت انجام آزمایش مدفوع
آزمایش بر روی نمونه مدفوع جهت بررسی ارگانیسم های بیماری زا و غیر بیماری زای موجود در دستگاه گوارش از جمله انگل، قارچ و باکتری، تشخیص وجود اسیب در دستگاه گوارش و آنالیزهای بیوشیمی صورت می گیرد.
توصیه های قابل ارائه به بیماران جهت بررسی نمونه مدفوع از نظر ارگانیسم های بیماری زا و غیر بیماری زا
* در مواردی که اندازه گیری کمی یا کیفی چربی در مدفوع مورد درخواست می باشد، بیمار نباید پیش از جمع آوری نمونه از شیاف یا مواد روغنی استفاده نماید
*4 تا 5 روز پیش از نمونه گیری از درمان با روغن های کرچک یا روغن های معدنی، بیسموت، منیزیوم، ترکیبات ضد اسهال، تنقیه با باریوم و مصرف آنتی بیوتیکها مگر به دستور پزشک معالج خودداری نمایید.
*نمونه مدفوع باید در ظرف پلاستیکی که از طرف آزمایشگاه در اختیار مراجعین قرار می گیرد، جمع آوری شود.
توجه: چنانچه فرد آزمایش دهنده بستری است، نمونه را در یک ظرف خشک جمع آوری نموده و سپس با استفاده از چوب مخصوص نمونه را به ظرف برچسب دار آزمایشگاه منتقل نمایید.
*نمونه مدفوع نباید با دستمال کاغذی، صابون، ادرار یا اب مخلوط شود. ادرار می تواند برخی از انگل های فعال را از بین ببرد.
*نمونه های مشکوک به اسهال خونی باید بلافاصله به آزمایشگاه ارسال گردند.
*در صورت درخواست سه نوبت آزمایش مدفوع هر نوبت در یک روز یا یک روز در میان انجام شود و اگر فرد دچار یبوست باشد وی باید سه نمونه را حداکثر در فاصله زمانی 10 روز جمع آوری کند، مگر آنکه مدت زمان دفع بیش از این باشد.
*اگر نمونه مدفوع، اسهالی و لزج باشد باید سریعا به ازمایشگاه منتقل شود. ولی در مورد نمونه های معمو لی و سفت، اگر امکان انتقال سریع به ازمایشگاه نباشد، نمونه را در محلی که نه سرد است و نه گرم، نگه دارید و در اولین فرصت نمونه را به ازمایشگاه ارسال نمایید.
*در صورت مشاهده کرم و هر مورد مشکوک به آزمایشگاه اطلاع دهید.
*برای انجام دادن نمونه مدفوع احتیاج به ناشتا بودن نیست.
*اگر درون قوطی مایع باشد مواظب باشید بیرون نریزد.
*اگر دارو مصرف می کنید حتما در مورد داروهای مصرفی خود قبل از نمونه گیری با ازمایشگاه مشورت کنید. هم چنین اگر در طول دو هفته قبل از انجام آزمایش، داروهایی مانند تتراسایکلین و مترونیدازول مصرف نموده اید حتما به آزمایشگاه اطلاع دهید.
حجم نمونه مورد نیاز
مقدار مدفوع لازم برای آزمایش انگل شناسی و میکروب شناسی در مدفوع قوام دار (جامد) حدود پنج گرم ( اندازه یک فندق ) و در مدفوع آبکی پنج میلی لیتر است. حداقل 50 گرم از نمونه مدفوع جهت آنالیز بیوشیمی لازم است.
نکات مهم برای انجام این آزمایش
*باید توجه نمود که نباید در طی یک روز بیش تر از یک نمونه از بیمار جمع آوری نمود.
*اگر پزشک درخواست کشت مدفوع هم داده باشد، بهتر است اول کشت داده شود و سپس آزمایش ساده مدفوع انجام شود.
*در صورتی که اندازه گیری کمی چربی 72 ساعته مدفوع مورد نظر باشد از ظرف پلاستیکی از قبل وزن شده استفاده نمایید.
*اگر قرار است روی نمونه آزمایش کشت میکروبی انجام شود، نباید به نمونه مدفوع مواد نگه دارنده اضافه کرد.
ملاحظات ایمنی
چون هر نمونه مدفوع می تواند آلوده به باکتری، ویروس و انگل باشد، لذا باید به عنوان یک منبع آلوده کننده مهم در نظر گرفته شود.
دستورالعمل نمونه گیری جهت انجام آزمایش بررسی خون مخفی در مدفوع
برای تشخیص اولیه خونریزی در نقاط فوقانی یا تحتانی دستگاه گوارش از این آزمایش استفاده می شود.
در مورد آزمایش خون مخفی در مدفوع شیرخواران باید وجود شقاق در پستان مادر را در نظر داشت.
توصیه های قابل ارایه به بیماران
*خانم هایی که عادت ماهیانه هستند تا سه روز پس از پایان دوره فوق از انجام این آزمایش خودداری نمایند.
*چنانچه بیمار به بواسیر یا شقاق مقعد مبتلا بوده و خونریزی واضحی از این ضایعات مشاهده می گردد، قبل از انجام آزمایش به آزمایشگاه اطلاع داده شود.
*چنانچه بیمار به علل مختلف دچار خونریزی از لثه ها یا مخاط دهان است، بلع خون از این ناحیه سبب مثبت شدن کاذب ازمایش می گردد.
*دو تا سه روز پیش از آزمایش و در طی دوره جمع آوری نمونه، از خوردن غذاهای دارای گوشت قرمز خودداری شود. از مصرف سبزیجات خام بخصوص شلغم، ترب و تربچه، قارچ، کلم بروکلی، گل کلم، پرتقال، موز، انگور، طالبی یا گرمک، خربزه، ترب کوهی خودداری شود.
*حداقل از هفت روز قبل از انجام آزمایش از مصرف داروهای سالیسیلات مانند آسپیرین، سایر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ایندومتاسین، دیکلوفناک سدیم، داروهای استروئیدی، کلشی سین، ویتامین C، آنتی اسیدها، ترکیبات آهن دار، ترکیبات یددار، دیورتیک های تیازیدی، رزرپین اجتناب گردد، در غیر این صورت به آزمایشگاه اطلاع داده شود. لازم به ذکر است که با توجه به تنوع داروهای مصرفی و امکان تداخل آن ها با نتایج آزمایش بهتر است مصرف هرگونه دارو را قبل از انجام آزمایش به اطلاع پزشک معالج برسانید.
*نمونه مدفوع باید در ظرف مخصوصی که آزمایشگاه در اختیار شما قرار می دهد و تمیز، درب دار و فاقد مواد نگه دارنده است، جمع آوری گردد.
چنانچه به علتی امکان جمع آوری مستقیم مدفوع در ظرف نمونه گیری مقدور نباشد باید نکات زیر حتما رعایت گردد:
*قبل از اجابت مزاج، کف توالت باید کاملا شسته و عاری از مواد شوینده و پاک کننده باشد. (ترجیحا بهتر است دو بار سیفون کشیده شود(.
*پس از اجابت مزاج با استفاده از آبسلانگ یا اپلیکاتور، مقدار کمی از سطح رویی مدفوع را بدون اینکه با ادرار یا آب مخلوط گردد، در ظرف مخصوص قرار داده و درب آن محکم بسته شود.
شرایط نگه داری نمونه و نحوه انتقال
* شود و از قراردادن نمونه ها در گرما یا در مجاورت نور خورشید خودداری شود.
*تاخیر در آزمایش می تواند تاثیر منفی بر نتایج این آزمایش داشته باشد.
*نمونه مدفوع نباید با ادرار یا سایر مواد آلوده شود.
حجم نمونه
مقدار مدفوع لازم برای آزمایش خون مخفی در مدفوع قوام دار (جامد) حدود 5 گرم (به اندازه یک فندق) و در مدفوع آبکی پنج میلی لیتر است.
ملاحظات ایمنی
چون هر نمونه مدفوع می تواند آلوده به باکتری، ویروس و یا انگل باشد، لذا باید به عنوان یک منبع آلوده کننده مهم در نظر گرفته شود.
با آرزوی سلامتی شما
جهت دسترسی به مطالب آموزشی بیشتر وارد سایت زیر شوید:
Pe-goodarz.ir
شماره تماس جهت ارتباط با واحد
آموزش به بیمار و پیگیری پس از ترخیص
035-36261085
داخلی 447
تهیه شده در:
واحد آموزش بیمارستان گودرز
پاییز 1402
