پگ لوله ای است که به منظور انتقال مواد غذایی به داخل معـده، با کمک آندوسکوپی از طریق پوست شکم در معده فرد قرار داده می شود. این لوله با استفاده از یک وسیله انعطاف پـذیـر دارای لامپ به نام آندوسکوپ به داخل معده هدایت می شود.
لوله پگ می تواند ماه ها یا سال ها در معده شما بماند، بنابـرایـن زمانی که نتوانید به اندازه کافی مواد غذایی از طریق دهان مصرف کنید، مایعات، داروها و سایر مواد غذایی مورد نـیـاز خـود را از طریق آن مصرف می کنید.
امروزه پگ گذاری به عنوان سالم ترین و موثر ترین راه ممکن بـه جهت انتقال مواد غذایی و دارویی مورد نیاز بیمار است. این روش باعث بهبود تغذیه شده و عوارض کمی دارد و نسبت بـه سـونـد معده راحت تر تحمل می شود مهمتر از همه مراقبت از بیمار را در منزل امکان پذیر می کند.
مراقبت در منزل:
باید پوست محل ورود به لوله از نظـر عفونت و التهاب معاینه شـده و بـه آرامی خشک شود. گاز یا دسـتـمـال کاغذی را روی پوست مـحـل پـگ نکشید بلکه آهسته با بـرداشـتـن و گذاشتن دستمال، پوست اطراف لوله را خشک نمایید. اطراف لوله ر ا از نظر زخم،رنگ، ترشحات و خونریـزی کـنـتـرل نمایید و در صورت مشکل به پزشک مراجعه کنید.
لوله را تاجایی که وارد معده شده است، علامت گذاری کنیـد تـا درصورت کوتاه یا بلند شدن لوله متوجه شوید و سریعا به پزشـک اطلاع دهید. قبل از غذادادن حتما مقدار غذای باقیمانده درمعـده را اندازه گیری کنید. مقدار غذایی که در هر وعده به بیمار می دهید را به دقت ثـبـت کنید. از خوردن حجم زیادی غذا در یک وعده غذایی به بـیـمـار خودداری کنید. حتی اگر بیمار چیزی نـمـی خـورد از دهـان مراقبت کنید. لثه و دندانها و زبان را هر روز تمیز کنید و با اجازه از پزشـک از یک محلول شستشو استفاده کنید. لبها باید با آب و لـوسـیـون چرب شود. در صورت خونریزی لثه به پزشک اطلاع دهـیـد. در صورتی که بیمار دوست داشت داشت، می تواند غذا را بو کـنـد، بچشد یا بجود و دور بریزد، این کار از لحاظ روحی و جسمی بـه بیمار بسیار کمک می کند.
جهت تجویز قرصها و کپسولها باید آنها را خرد کـرده و در آب ولرم حل نمود (مگر در موارد غیر مجاز).
اگر بیمارتان دچار تهوع استفراغ می باشد، ابتدا باید سعی کنـیـد علت اصلی آن را پیدا کنید. ممکن است از عوارض داروها باشد یا غذای تهیه شده آلوده باشد.
بهتر است وعده های غـذایی مختصـر و متعـدد (هـر ٣سـاعت به میزان توصیه شده) توصیه میشود، بدهید مراقب باشید بیمار بـه علت تهوع استفراغ دچار کم آبی نشود. دادن سریع غذا از طریق لوله باعث افزایش ریفلاکـس(بـازگشـت غذا) معده به مری میشود. صورت تکرار اسهال با پزشک و پرستار مشاوره کنید. زیرا بـر اثر اسهال بیمار دچار کم آبی می شود.
نکته مهم : در طی تغذیه و یک سـاعت پـس از آن بیمـار را بــه حالت نیمه نشسته بنشانید تا از ریفلاکس مری یا برگشت مـواد به داخل پگ جلوگیری شود.
تغذیه با پگ چگونه انجام می شود؟
آب، سرنگ مخصوص غذا، غذای آماده شده، بیمار را در وضعیـت نشسته یا روی پهلوی راست قرار دهید. ابتدا دست ها را بشویید، سپس با سرنگ غذا محتـویـات داخـل معده را بکشید. اگر بیشتر از ١٠٠ سی سی بود، غذادهی را به ١ تا ٢ ساعت بعد موکول کنید. در صورت تکرار به پزشـک اطـلاع دهید.
در غیر این صورت، غذایی که قبلا آماده کرده و از صافی گذرانده اید (درجه حرارت مطلوب برای غذا و آب مورد استفـاده درجـه حرارت اتاق است) را نزدیک بیمار بگذارید. پیستون سرنگ غذا را خارج کنید و بعد سرنگ را به سر لوله ای که در دیواره معده کار گذاشته شده است وصل کنید. دست خود را بالا نگه دارید.
بعد حدود ٣٠ تا ٥٠ سی سی به بیمار آب بدهید تا مسیر شستـه شود. بعد غذا را در سرنگ بریزید و بگذارید آرام آرام وارد مـعـده شود. سعی کنید همیشه سرنگ پر از غذا باشد تا هوا وارد مـعـده نشود و بیمار دچار نفخ شکم نشود.
ریختن ٣٠ الی٥٠ سی سی آب ولرم پس از هر بار تـغـذیـه یـا تجویز دارو برای پاك شدن لوله ی تغذیه از مـواد غـذایـی و جلوگیری از انسداد ضرورت دارد. بعد از اتمام کار ، سـرنـگ و وسایل مورد استفاده را با آب و مایع ظرفشویی بشویید.
در هر وعده غذایی بیش از ٣٠٠ تا ٥٠٠ سی سی غذا نبایـد بـه بیمار داده شود و بعد گیره لوله را بسته و لوله را در جـای خـود ثابت کنید. درصورت لزوم می توانید از پانسمان نیـز اسـتـفـاده کنید.
معمولا نیازی به تعویض پگ نیست و در صـورت عـدم وجـود عفونت یا مشکل خاص می تواند ٢ الی ٣ سال یا بیشتر در معـده باقی بماند و در آوردن آن به نظر پزشک خواهد بود.
با مشورت کارشناس تغذیه برای بیمـار خـود غذای میکس شـده کم شیرین ، پر پروتئین و پر کالری تهیه کنید.
برنج، گوشت قرمز، گوشت سفید(مرغ، ماهی)، تره جعفری خـرد شده و لوبیای سبز خرد شده و یا هویج (در رژیـم پـرپـتـاسـیـم اسفناج) را بگذارید خوب بپزد، سپس با تأخیر تخم مرغ، کـدو و آب گوجه فرنگی را به آن اضافه نمایید. سپس آن را در مخـلـوط کن ریخته تا مخلوط شود. پس از کمی سرد شدن، آب سیـب و عسل را اضافه کنید و از یک صافی فلزی عبور دهید تا ترکیبـات درشت آن گرفته شود (در رژیم دیابتی عسـل حـذف گـردیـده است). در این زمان روغن کانولا و مکملهای غذایی (مانند پـودر کربومس) را نیز می توانید به آن اضافه کنید. آن گاه این مخلوط را درون ظرف شیشه ای مدرج بریزید و با آب جوش سرد شده ، حجم آن را به غلظت مناسب برسانید.
زمان گاواژ و یا بین وعده های غذایی می توانید ماست را گـاواژ نمایید. بهتر است مایع آماده شـده بـرای تغذیـه بـا نیـروی جاذبه و در عرض نیم تا یک ساعت به تدریج درون معده برود. مواد غذایی را فقط برای مدت زمان ٢٤ ساعت تهیه کنید و در یخچال نگهداری کرده و هربار فقط مقدار مورد نیاز را گرم کنید.
بهتر است لوله با یک باند کشـی روی پوست ثابت شود.
حمام کردن بیمار با پگ اشکالی نداشته، ولی باید از ایـجـاد هـر گونه فشار یا کشش جلوگیری شود.
زمانیکه بیمار در تخت استراحت می کند، بهتر است پـاهـای وی بالاتر از سطح قلب قرار گرفته و حرکت داده شود تا از ایجاد لخته در عـروق خونی عمقی جلوگیری شود.
پوست اطراف لوله به علت عملکرد آنزیمی شیره معـده و نشـت اطراف لوله، تحریک شده و ممکن است دچار ورم، قـرمـزی، و دردناکی شود.
لذا، روزانه اطراف آن را با آب و صابون شستـشـو داده و خـوب خشک کنید و اگر پوسته های خشک شده ایجاد شد، آن را بـا سرم شستشو خیس کرده و سپس بـرداریـد، سـپـس روی آن پانسمان بگذارید.
هر روز موقع شستشو، پوست اطراف لوله را از نظر شکـنـنـدگـی، تحریک، سائیدگی و وجود ترشح یا نشت شیره مـعـده بـررسـی کنید. در صورت مشاهده این موارد با ما تماس بگیرید.
هر گونه علامت عفونت زخم، مشاهده هرگونه ترشح غلیظ و چرکی و سایر مشکلات را گزارش نمایید، ممکـن اسـت پزشک آنتی بیوتیک تجویز نماید.
هرگونه استفراغ و مدفوع (حاوی خون و یا قیـری رنـگ) بیمار باید از نظر خونریزی کنترل گردد .در صورت مواجهـه با این مشکل و یا مقاومت حین تغذیه ، با پزشک یا پرستار بیمار تماس گرفته شود.
چنانچه لوله به هر دلیل سهوا خارج گردید، فورا به پزشک اطلاع دهید، زیرا ظرف ٦-٤ ساعت مجرا بسته خواهد شد.
با آرزوی سلامتی شما
جهت دسترسی به مطالب آموزشی بیشتر وارد سایت زیر شوید:
Pe-goodarz.ir
شماره تماس جهت ارتباط با واحد
آموزش به بیمار و پیگیری پس از ترخیص
035-36261085
داخلی 447
تهیه شده در:
واحد آموزش بیمارستان گودرز
پاییز 1402
