کلیه دو عضو در طرفین بدن و لوبیا شکل است و از میلیونها نفرون تشکیل شده است. این نفرونها وظیفهی دفع مواد شیمیایی و سموم از بدن و جذب مواد غذایی را دارد. اگر اختلالی در این فعالیت ایجاد شود فرد مبتلا به نارسایی کلیه میشود. این نارسایی ممکن است بهدلیل مشکلات در بافت و ساختار کلیه باشد یا در اثر بیماری در قسمتهای دیگر بدن ایجاد شود.
علائم نارسایی کلیه چیست؟
کاهش میزان دفع ادرار
به دنبال دفع نشدن ادرار، احتباس مایع در بدن موجب تورم اندامهای تحتانی، پاها و زانو میشود
پف کردن زیر چشم
خستگی و ضعف
گیجی
حالت تهوع
درد قفسه سینه و تنگی نفس
اریتمی یا ضربان قلب نامنظم
کاهش هوش
خارش مداوم
کرامپ و انقباض ناگهانی عضلات
تشنج
انواع نارسایی کلیه چیست؟
نارسایی حاد کلیه
در مواردی که کلیهها بهطور ناگهانی طی فاصلهی زمانی چند ساعت تا چند روز دچار مشکل میشوند و نمیتوانند مواد سمی را دفع کنند نارسایی حاد کلیه ایجاد شده است
نارسایی مزمن کلیه
مهمترین علامت در این نوع نارسایی خاموش بودن آن است. افراد مبتلا به نارسایی مزمن کلیه ممکن است از سالها پیش دچار این بیماری باشند اما چون علامت خاصی ندارد یا روند بروز علائم کند است، بهطور آرام و پنهانی بافت کلیه را از دست میدهند. علائم نارسایی کلیه در موارد مزمن همان نشانههای نارسایی حاد کلیه است با این تفاوت که طی مدت زمان طولانی این نشانهها ظاهر میشوند
علت نارسایی کلیه چیست؟
اختلال در خونرسانی به کلیه ها
داروها
دیابت
بیماریهای قلبی وعروقی
بیماری لوپوس
نقص مادرزادی کلیه
روش های تشخیصی:
تشخیص نارسایی کلیه با سونوگرافی
نمونهبرداری از کلیه
راههای درمان نارسایی کلیه چیست؟
پیشگیری از نارسایی کلیه از طریق:
- سبک زندگی سالم ورزش ، پرهیز از مصرف دخانیات ، الکل و ... ، داشتن الگوی غذایی مناسب
- رژیم غذایی سالم و کم پروتئین
درمان نارسایی کلیه با دارو
چند گروه دارو برای درمان نارسایی کلیه استفاده میشود. استفاده از داروها تازمانی است که کلیهها از کار نیفتاده است و با دارو میتوان عملکرد ضعیف آنها را جبران کرد.
استفاده از دارو در درمان نارسایی کلیه برای پایین آوردن میزان فسفر با داروهای کلسیمکربنات، کلسیتریول، سولامر
استفاده از داروهای محرک تولید گلبول قرمز با داروهای اریتروپویتین ، داربپوتین و مکملهای آهن
مصرف مکملهای ویتامین
داروهای کاهش دهنده فشار خون ، داروهایی که باعث کاهش تورم می شوند ، داروهایی که از سلامت استخوان پیروی می کنند.
درمان نارسایی کلیه با دیالیز یا پیوند کلیه
زمانیکه بیماریهای مزمن عامل نارسایی کلیه درمان نشود یا آسیبها با درمان دارویی و خود مراقبتی کنترل نشود، ناچار به انجام دیالیز کلیه یا پیوند میشویم
دیالیز روشی است که با استفاده از سیستم پاکسازی مواد زائد را از بدن تخلیه میکند. دیالیز به دو روش همودیالیز و دیالیز شکمی انجام میشود. همودیالیز با کمک یک دستگاه به نام دیالیزر برای حذف آب و نمک اضافی انجام میشود و الکترولیت به تعادل میرسد. دردیالیز شکمی از دیوارهی حفرهی شکم مواد زائد خون خارج میشود و از این طریق الکترولیتها به تعادل میرسند
چگونه از بروز نارسایی کلیه پیشگیری کنیم؟
نارسایی کلیه یکی از مشکلاتی است که در مواردی با سبک زندگی سالم و رعایت رژیم غذایی میتوان از بروز آن پیشگیری کرد، فقط کافیست موارد آسیبرسان به کلیه را بشناسیم. اگر موارد زیر رعایت کنید میتوانید تا حد زیادی از بروز نارسایی کلیه پیشگیری کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید؛ مصرف چربی و قندها را محدود کنید، میزان سبزیجات و میوه را در رژیم غذایی بیشتر کنید. تا حد امکان نمک کمتری استفاده کنید.
- روزانه حتما ۸ لیوان آب بنوشید. نوشیدن آب باعث فعال بودن کلیه و عملکردن منظم میشود.
- میزان قند خون را کنترل کنید تا مبتلا به دیابت نشوید.
- ورزش کردن را فراموش نکنید. فعالیت بدنی باعث افزایش گردش خون در بدن و تقویت سیستم ایمنی بدن میشود. همچنین از بروز بیماریهای قلبی و عروقی جلوگیری میکند.
- مصرف داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن، آسپرین و ناپروکسن را که در دوزهای بالا باعث آسیب به کلیه میشود را محدود کنید.
- استرس و اضطراب عواملی هستند که با تاثیر بر سیستم ایمنی بدن باعث نارسایی کلیه میشوند.
- مصرف سیگار و الکل را به حداقل برسانید. سیگار باعث کاهش خونرسانی به کلیهها میشود و الکل ضمن بالا بردن فشار خون با کالری اضافه باعث چاقی میشود.
- وزن خود را متعادل نگه دارید. اضافه وزن و چاقی باعث بروز مشکلات قلبی و عروقی، دیابت و اختلال در خونرسانی به کلیهها میشود.
در صورت برزو علائم زیر به پزشک مراجعه کنید
بروز مشکلات در ادرار کردن و ادم در پاها و زیر چشم از علائم کم کاری کلیه است و محکمترین دلیل برای مراجعه به پزشک بهمنظور رفع مشکلات کلیه است.
با آرزوی سلامتی شما
جهت دسترسی به مطالب آموزشی بیشتر وارد سایت زیر شوید:
Pe-goodarz.ir
شماره تماس جهت ارتباط با واحد
آموزش به بیمار و پیگیری پس از ترخیص
035-36261085
داخلی 447
تهیه شده در:
واحد آموزش بیمارستان گودرز
پاییز 1402
